نکات مهم در طراحی فضای سبز

Table of Contents

چه قواعدی در طراحی فضای سبز باید رعایت شوند؟

مهم‌ترین نکات طراحی فضای سبز کدامند؟ چه قواعدی در طراحی فضای سبز باید رعایت شوند؟ طراحی فضای سبز کدام مرحله از ساخت و ساز است؟ فضای سبز شهری چه تفاوتی با طراحی فضای سبز شخصی دارد؟ هزینه طراحی فضای سبز به چه صورت است؟ چه روش‌هایی برای کاهش هزینه‌های طراحی فضای سبز وجود دارد؟ این سوالات رایج‌ترین سوالات در زمینه طراحی فضای سبز هستند که قبل از شروع طراحی به عنوان یک طراح یا سفارش به عنوان کارفرما باید از پاسخ آن‌ها مطلع باشید. در این مطلب از ویلاسازی قصد پاسخ به این سوالات و بررسی نکات مهم در طراحی فضای سبز را داریم، با ما همراه باشید.

نکات طراحی فضای سبز

امروزه طراحی و ساخت فضای سبز اهمیت ویژه‌ای در معماری پیدا کرده و روز به روز به اهمیت و ارزش آن افزوده می‌شود. فضای سبز نه فقط برای داشتن محیطی زیبا بلکه برای حفظ پاکیزگی و سلامت محیط زیست و تغییر روحیه شهروندان اهمیت دارد و نیاز است که در گوشه و کنار شهرها، بخشی را به آن اختصاص داد. فضای سبز را می‌توان به صورت عمومی در کوچه‌ها، بلوارها، پارک‌ها و میادین و به صورت خصوصی در مجتمع‌های مسکونی، باغ و ویلاها و آپارتمان‌ها طراحی کرد. با پیشرفت تکنولوژی، طراحی فضای سبز نیز از این تحولات بی‌بهره نمانده است. امروزه استفاده از نرم‌افزارهای طراحی سه‌بعدی و مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM) در فرآیند طراحی فضای سبز کمک زیادی به اجرای دقیق‌تر و مؤثرتر پروژه‌ها می‌کند. همچنین، سیستم‌های هوشمند آبیاری قطره‌ای و تجهیزات کنترل از راه دور آبیاری باعث کاهش مصرف آب و بهبود سلامت گیاهان در فضای سبز شده‌اند. به‌کارگیری این تکنولوژی‌ها نه تنها هزینه‌ها را کاهش می‌دهد بلکه به پایداری بیشتر محیط‌زیست نیز کمک می‌کند. البته طراحی و اجرای فضای سبز در هر کدام از فضاهای گفته شده نکات و قوانینی دارد که دقت به آن‌ها الزامی است اما قبل از پاسخ به این سوال که نکات طراحی فضای سبز شامل چه مواردی هستند و مهم‌ترین قوانین و اصول در طراحی فضای سبز چیست، نیاز است که ابتدا با انواع فضای سبز آشنا باشید.

مطالب بیشتر: هر آنچه که باید درباره ساخت ویلا در زمین و اراضی کشاورزی بدانید! آیا امکان پذیر است؟

انواع فضای سبز بر اساس نوع مالکیت

به طور کلی هر فضایی که با گیاهان مختلف مانند درخت، گل، چمن، درختچه و دیگر گونه‌های گیاه و المان‌های طبیعی مثل سنگ یا آب و آبنما طراحی و تزئین شده باشد، فضای سبز نام دارد. فضای سبز را می‌توان در گوشه و کنار شهرها مشاهده کرد. تفاوتی ندارد که متراژ فضایی که در آن گلکاری و درختکاری می‌شود چه میزان باشد. حتی طراحی باغچه در پیاده‌روها هم بخشی از فضای سبز را تشکیل می‌دهد. فضای سبز انواع مختلفی هم دارد. برخلاف تصور بیشتر افراد، تنوع فضای سبز نه بر اساس گونه‌های گیاهی و سبک طراحی، بلکه بر اساس نوع مالکیت آن است. انواع فضای سبز بر اساس نوع مالکیت به 4 دسته عمومی، نیمه خصوصی، خیابانی و خصوصی تبدیل می‌شوند که جزئیات هر کدام به شرح زیر است.

۱. فضای سبز عمومی

فضای سبز عمومی نوعی از فضای سبز است که در اختیار عموم افراد قرار دارد و امکان استفاده از آن برای همه وجود دارد. ساده‌ترین مثال برای این نوع فضای سبز پارک‌های عمومی هستند که در هر شهر و روستایی وجود دارند و برای همه ساکنین آن شهر و حتی مسافران قابل استفاده هستند. البته فضای سبز عمومی نمونه‌های دیگری هم دارد که شاید کمتر کسی از آن مطلع باشد. یکی دیگر از مثال‌ها برای فضای سبز عمومی محوطه مجتمع‌های مسکونی یا تجاری است. فضای سبز این محوطه‌ها برای همه ساکنین ساختمان قابل استفاده است. باغچه حیاط در ساختمان‌های مسکونی، محوطه بین هر بلوک، پشت بام‌های فضاسازی شده و حیاط خلوت ساختمان‌های مسکونی چند واحدی از نمونه‌های فضای سبز عمومی هستند که مالکیت آن در اختیار شخص یا سازمان خاصی نیست و همه ساکنین از آن سهم دارند.

مطالب بیشتر: نکاتی که باید در طراحی و ساخت ویلای مسکونی رعایت کنیم !

۲. فضای سبز نیمه خصوصی

فضای سبز نیمه خصوصی نوع دیگر فضاهای سبز است و همان‌طور که از نام آن مشخص است، نیمه خصوصی است و استفاده از آن برای هرکسی امکان‌پذیر نیست. البته فضاهای سبز این چنینی در بعضی ایام سال برای استفاده عموم تغییر کاربری می‌دهند. از نمونه‌های فضای سبز نیمه خصوصی می‌توان به فضاهای سبزی که در مالکیت مراکزی مانند نهادهای اداری یا نهادهای بهداشتی هستند اشاره کرد. برای مثال فضای سبز یک اداره مربوط به کارمندان همان اداره است و تصمیم گیری در مورد آن مانند کم و زیاد کردن گل‌ها، درختکاری در فصل جدید یا استخدام نیروی باغبانی برای رسیدگی به آن بر عهده مالک یا مدیر سازمان است.

۳. فضای سبز خیابانی

از دیگر انواع فضای سبز بر اساس نوع مالکیت می‌توان به فضای سبز خیابانی که نوعی فضای سبز عمومی است اشاره کرد. این فضای سبز به دلیل موقعیت قرارگیری که در پیاده روها، حاشیه بزرگراه‌ها و میادین طراحی و اجرا می‌شود به این نام شناخته می‌شود. این بخش از فضای سبز مهم‌ترین و وسیع‌ترین فضای سبز شهری را تشکیل می‌دهد و علاوه بر حفظ تمیزی هوا در زیبایی شهر هم نقش زیادی دارد.

۴. فضای سبز خصوصی

در نهایت فضای سبز خصوصی، آخرین مورد از انواع فضای سبز بر اساس نوع مالکیت است و نمونه‌های آن کاملا شناخته شده هستند. فضای سبز باغ ویلاهای شخصی و فضاهای خانه‌های مسکونی و ویلایی از نمونه‌های فضای سبز خصوصی هستند. تقریبا در هر خانه ویلایی بخشی برای فضای سبز خصوصی مانند باغچه اختصاص داده شده که زیبایی محیط را دوچندان می‌کند.

مطالب بیشتر: ایده هایی جذاب و مناسب خلاقیت در محوطه سازی باغ و باغچه

هدف از طراحی و استفاده از فضای سبز

همان‌طور که گفته شد فضای سبز دسته بندی‌های مختلفی دارد و امروزه اهمیت طراحی و ساخت آن در کوچک‌ترین فضاها بیشتر از قبل شده است. هدف از طراحی و استفاده از فضای سبز این روزها دیگر استفاده از سبزی و شادابی طبیعت نیست. امروزه فضای سبز را برای تولید اکسیژن، کاهش دمای شهرها به خصوص در فصل‌های گرم سال، کاهش آلودگی صوتی و سر و صدا در محیط‌های شهری، افزایش احساس آرامش به دلیل رنگ و شکل ظاهری گل‌ها و درختان، کنترل باد و جلوگیری از فرسودگی خاک‌ها در زمان طوفان و کنترل تشعشعات خورشید و کاهش تاثیر آن‌ها به زمین هم استفاده می‌کنند. البته تمام این موارد زمانی از فضای سبز کسب می‌شوند که نکات و اصول طراحی فضای سبز رعایت شده باشد. در طراحی فضای سبز شهری، توجه به ایجاد فضاهای چندمنظوره اهمیت زیادی دارد. فضاهایی که هم برای گذران اوقات فراغت شهروندان و هم به عنوان بخشی از زیرساخت‌های اکولوژیکی شهر عمل کنند. این فضاها شامل پارک‌های جمع‌آوری آب باران، زمین‌های بازی برای کودکان و مکان‌های اجتماعی کوچک هستند که همگی با هدف بهبود کیفیت زندگی و افزایش تعاملات اجتماعی طراحی می‌شوند.

مطالب بیشتر: طراحی ویلا سازگار با محیط زیست به چه صورت است ؟

مطلب پیشنهادی: محوطه سازی ویلا

نکات طراحی فضای سبز

تاثیر فضای سبز در زیبایی و تغییرات جوی شهرها بر کسی پوشیده نیست. امروزه ثابت شده شهرهایی که از فضای سبز بیشتری برخوردار هستند علاوه بر ظاهر زیباتر، آب و هوای تمیزتر و خنک‌تری هم دارند. به علاوه فضای سبز به اقتصاد شهرها هم کمک می‌کند. شهرهایی که فضای سبز بیشتری داشته و نکات طراحی فضای سبز را در طراحی و اجرا رعایت می‌کنند، مکان‌های بیشتری به عنوان جاذبه گردشگری در اختیار دارند و از طریق جذب توریست، گردش مالی بیشتری هم دارند. با توجه به نقش و اهمیت فضای سبز در این موارد و موارد گفته شده از قبل، دقت به نکات طراحی فضای سبز اهمیت زیادی دارد. مهم‌ترین این نکات عبارت از موارد زیر هستند.

۱. شناخت اقلیم منطقه

اولین مورد از نکات طراحی فضای سبز که دقت به آن برای هر نوع فضای سبزی اعم از خصوصی یا عمومی مورد نیاز است، شناخت اقلیم منطقه است. بررسی زیست بوم منطقه، شرایط آب و هوایی آن منطقه، میزان بارشی فصلی یا سالانه از مهم‌ترین نکاتی هستند که قبل از اقدام به طراحی فضای سبز باید بررسی در مورد آن‌ها را آغاز کرد. نتایج موارد گفته شده به انتخاب گیاهان مقاوم و سازگار با اقلیم منطقه منجر می‌شود. استفاده از گیاهان بومی یکی از اصلی‌ترین استراتژی‌ها در طراحی فضای سبز پایدار است. گیاهان بومی با شرایط اقلیمی منطقه بهتر تطبیق یافته و نیاز کمتری به آبیاری و مراقبت‌های ویژه دارند. این مسئله نه تنها در کاهش هزینه‌های نگهداری تأثیرگذار است، بلکه به حفظ تنوع زیستی محلی نیز کمک می‌کند. طراحان فضای سبز در مناطق خشک و کم‌آب باید به‌جای استفاده از گیاهان آب‌دوست، به کاشت گونه‌های مقاوم به خشکی توجه کنند.

۲. بررسی و شناسایی نیاز کاربران آن منطقه

نکته مهم بعدی در طراحی فضای سبز بررسی و شناسایی نیاز کاربران آن منطقه است. برای مثال در طراحی فضای سبز ویلاهای شمال کشور، باید به موقعیت ویلا از نظر نزدیکی یا دوری به دریا و جنگل، چند طبقه بودن و داشتن شیروانی توجه کرد.

۳. طراحی اولیه و برآورد هزینه‌ها و مصالح

نکته دیگری که در طراحی فضای سبز که باید به آن توجه داشت، طراحی اولیه و برآورد هزینه‌ها و مصالح برای طراحی و اجرا فضای سبز است. این نکته و این مرحله از طراحی به منظور داشتن بهترین طرح از فضای سبز اهمیت زیادی دارد. یکی از رویکردهای پایدار در طراحی فضای سبز استفاده از مواد بازیافتی و سازگار با محیط زیست است. از این مواد می‌توان برای ساخت مسیرها، نیمکت‌ها، و حتی مجسمه‌ها و المان‌های تزئینی استفاده کرد. این روش نه تنها در کاهش هزینه‌های پروژه تأثیر دارد، بلکه به کاهش اثرات منفی بر محیط زیست نیز کمک می‌کند.

مطالب بیشتر: متریال با کیفیت در طراحی ویلا چه نقشی دارند ؟

۴. اجرا و پیاده‌سازی بر پایه طرح

در نهایت فضای سبز طراحی شده باید بر پایه طرح و نقشه‌ای که از فضا کشیده شده اجرا شود. اجرا و پیاده‌سازی بر پایه طرح بعد از انتخاب و تامین مصالح انجام می‌شود.

بیشتر بدانید: ضوابط طراحی و ساخت ویلا در ایران +استاندارد ها و برنامه فیزیکی

هزینه طراحی فضای سبز

به طور کل، هزینه طراحی فضای سبز به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موقعیت منطقه اشاره کرد. بافت‌ فضاهای سبز اطراف و نوع طراحی از دیگر عوامل مهم در طراحی فضای سبز هستند. شرکت طراح، نوع طراحی و مصالحی که در طرح در نظر گرفته می‌شوند از مهم‌ترین موارد و موثرترین فاکتورها در تعیین هزینه طراحی فضای سبز هستند. در پروژه‌های مدرن، ترکیب طراحی فضای سبز با اصول معماری پایدار اهمیت ویژه‌ای دارد. استفاده از دیوارهای سبز و بام‌های سبز علاوه بر بهبود زیبایی‌شناسی، در کاهش دمای ساختمان، بهبود کیفیت هوا و کاهش مصرف انرژی موثر هستند. این روش‌ها به دلیل استفاده بهینه از فضا و صرفه‌جویی در مصرف انرژی، در بلندمدت هزینه‌های طراحی و اجرای فضای سبز را کاهش می‌دهند.

بیشتر بخوانید: طراحی ویلا مدرن

نتیجه گیری

آشنایی با نکات طراحی فضای سبز و استفاده اصولی از آن‌ها در طراحی و اجرای فضای سبز کمک زیادی می‌کند اما طبیعتا همه افراد امکان آشنایی با جزئیات این نکات و مهم‌ترین آن‌ها را ندارند. در چنین شرایطی بهتر است طراحی فضای سبز را به شرکتی ماهر و با تجربه در این زمینه سپرد. ویلاسازی یکی از مجموعه‌هایی است که با تجربه بالا در زمینه طراحی فضای سبز، زیباترین طراحی‌ها را برای شما انجام داده و صفر تا صد ساخت فضای سبز و محوطه سازی باغ و ویلا با کمک فضای سبز را اجرا می‌کنند. برای استفاده از خدمات مجموعه ما و صحبت با کارشناسان متخصص در زمینه طراحی فضای سبز، کافی است با مجموعه در تماس باشید. همچنین در سایت ما می‌توایند، علاوه بر راه‌های ارتباطی با مجموعه، انواع نمونه کارها در زمینه‌های مختلف را نیز مشاهده کنید.